Werkgevers: verantwoordelijk voor persoonlijke bescherming

Wie eikenprocessierupsen bestrijdt, behoort te weten welke persoonlijke beschermingsmiddelen (Pbm’s zoals beschermde kleding) voor handen moeten zijn bij verantwoord bestrijden.

Goed gebruik van Pbm’s is minstens zo belangrijk. Vooral bij het wegzuigen van de nesten van de eikenprocessierups gaat het vaak mis. Geen, of onzorgvuldig gebruik van Pbm’s zorgt vaak voor een steeds heftiger lichamelijke reactie bij herhaaldelijke blootstelling.

Bedrijven die actief zijn in de bestrijding van EPR horen hun personeel de juiste middelen en machines te geven. Een werkgever is verplicht om te voorkomen dat een werknemer letsel (“schade”) oploopt tijdens zijn werk vanwege onveilige werktuigen of gereedschappen, of door onveilige maatregelen of aanwijzingen op grond van artikel 7:658 Burgerlijk Wetboek.      Werknemers moeten alle beschikbare beschermingsmiddelen op de juiste wijze toepassen.
Bij opzet of bewuste roekeloosheid van een werknemer in het gebruik van beschermingsmiddelen of machines is deze zelf aansprakelijk voor opgelopen letsel of schade (art. 7:658 BW).               

Artikelen 3, 10, 11 en 32 Arbeidsomstandighedenwet scheppen verplichtingen tot het treffen van voorzorgsmaatregelen door de werkgever/werknemer tijdens alle werkzaamheden. Meer informatie hierover staat in de leidraad.

Instructie: verplicht en afdwingbaar                                                                                         
Maar goed materiaal is niet alles: bestrijdingsbedrijven moeten ook zorgen voor scholing en werkinstructies voor hun medewerkers. Het toezicht hierop is geregeld via inspecties op het werk door de Inspectie SWZ, die vanwege onveilig werken een werk kan stil leggen, maar ook boetes, dwangsommen of proces verbaal kan opmaken.

Wanneer Pbm’s niet (of niet goed) worden gebruikt, kan een werkgever maatregelen nemen, zoals het per direct stoppen van de samenwerking met inhuurkrachten en zelfstandigen, of het korten op de vrije dagen van het eigen personeel.

Geen certificering                                                                                                                          
Er is op dit moment geen keurmerk of certificering voor EPR-bestrijders waarmee bedrijven kunnen aantonen veilig en verantwoord te werken. Daarom speelt bewustwording een belangrijke rol: bij de uitvoerder van het werk én bij opdrachtgever. Wel kunnen bestrijders zich professioneel laten bijscholen. Het Praktijkcentrum Bomen (PC Bomen) verzorgt een training waarin veilig en verantwoord werken centraal staat. De training wordt afgesloten met een praktisch en theoretisch examen.

En wat kunnen opdrachtgevers doen?                                                                                    
Ook opdrachtgevers hebben een rol bij de veilige bestrijding van de nesten van de eikenprocessierups. Bij de uitvraag van hun opdracht kunnen ze als voorwaarde stellen dat de uitvoerder alle voorschriften respecteert. Ook kunnen ze specifieke bepalingen opnemen, zoals directe uitsluiting (van verlenging) van een opdracht op het moment dat een toezichthouder constateert dat een opdrachtnemer zich niet houdt aan de voorschriften. Dergelijke sancties kunnen ook worden verbonden aan het niet dragen van Pbm’s of fout gebruik van machines.    

De overlast van EPR in 2019 heeft ertoe geleid dat veel nieuwe bedrijven actief werden als EPR-bestrijdingsbedrijf. Lang niet altijd hadden zij de vakkennis en ervaring over veilig werken en het gebruik van Pbm’s. Onwetendheid, gemakzucht en winstbejag spelen soms ook een rol. Dat alles leidt tot risico’s voor het personeel en de omgeving, soms met ernstige en langdurige gevolgen. Ook de bedrijfscontinuïteit kan in gevaar komen doordat voor zieke medewerkers geen vervanging beschikbaar is.     

Kijk ook op PC Bomen,nl, op Stigas.nl en op Cumela.nl .

Bron: Leidraad Epr 2019 en Juridisch kader Epr 2020